Σε αυτό το επεισόδιο του Podcast Όλα είναι δρόμος θα σας περιγράψω πως είναι να τρέχεις στη Ν. Αφρική, τον Comrades Marathon την down διαδρομή απόστασης 89,98 χιλιομέτρων, τον παλιότερο και μεγαλύτερο αγώνα υπεραπόστασης του κόσμου. Ένας αγώνας που με γέμισε εμπειρίες, εικόνες και συναισθήματα που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στο μυαλό μου. Απολαύστε το και ζήστε το μαζί μου!
Γεια χαρά φίλοι μου,
Πέρσι τέτοια εποχή σε ένα παρόμοιο επεισόδιο όπου προσπάθησα να σας περιγράψω τις στιγμές που έζησα τρέχοντας τον Comrades Marathon στη Ν. Αφρική απόστασης 86 χιλιομέτρων, είχα κλείσει το επεισόδιο λέγοντας:
Ραντεβού του χρόνου τώρα να κάνω και την down διαδρομή!
Και έκλεισα με την φράση:
Τους αγώνες τους τρέχεις, τον Comrades Marathon τον ζεις!
Έτσι λοιπόν ο φετινός στόχος είχε μπει ακριβώς έναν χρόνο πριν. Να ξαναγυρίσω στη Ν. Αφρική και να τρέξω ξανά τον αγώνα που με σημάδεψε όσο κανένας άλλος, ένας αγώνας που αποτέλεσε μία από τις πιο όμορφες εμπειρίες και αναμνήσεις που θα κουβαλάω για πάντα μέσα στις σελίδες του βιβλίου του μυαλού μου.
Ήθελα να ζήσω για 2η και τελευταία φορά, όλα αυτά που είχα ζήσει έναν χρόνο πριν. Στην άλλη άκρη της γης, στη Ν. Αφρική, σε έναν αγώνα που αποτελεί γιορτή για ένα ολόκληρο έθνος, που αποτελεί σταθμός στην καριέρα όλων αυτών που θέλουν να τρέξουν έναν αγώνα υπεραπόστασης.
8 Ιουνίου λοιπόν του 2025 σε μια παλιά και συγχρόνως νέα διαδρομή για εμένα. Μπορεί η διαδρομή να είναι η ίδια, αλλά όταν τρέχεις την Up διαδρομή με 1759 μέτρα υψομετρικής με τα πρώτα 36 χιλιόμετρα να είναι συνεχόμενα ανηφόρα, τότε όταν είναι να κάνεις το ανάποδο μιλάμε για κάτι εντελώς καινούριο και φαινομενικά μόνο πιο εύκολο.
Βέβαια για αυτούς που ξέρουν ναι μεν μπορεί η διαδρομή να είναι πιο εύκολη και πιο γρήγορη, τα τελευταία όμως 36 χιλιόμετρα κατηφόρας θέλουν προσοχή και η καταπόνηση είναι ιδιαίτερα μεγάλη και επίπονη, αφού μιλάμε για τα τελευταία 36 χιλιόμετρα των 89,98 συνολικών χιλιομέτρων της διαδρομής.
Αυτή τη χρονιά σε σχέση με το 2023 που έγινε και πάλι η Down διαδρομή, η απόσταση είναι κατά 2 χιλιόμετρα μεγαλύτερη και αυτό διότι άλλαξε το σημείο του τερματισμού.
Μία από τις ιδιαιτερότητες αυτού του αγώνα είναι πως την μία χρονιά γίνεται η κατηφορική διαδρομή και την επόμενη η ανηφορική. Εγώ το 2024 είχα κάνει την ανηφορική διαδρομή, οπότε και φέτος έκανα την κατηφορική, κατά 4 όμως χιλιόμετρα μεγαλύτερη. Ο αγώνας είναι από την πόλη Πιτερμάριτζμπουργκ στην πόλη Ντέρμπαν.
Οι εγγραφές για τον αγώνα αυτόν ανοίγουν το Νοέμβριο και τα κριτήρια συμμετοχής δεν είναι αυστηρά, αφού θα πρέπει να έχεις ολοκληρώσει αγώνα Μαραθωνίου σε λιγότερο από 5 ώρες. Το 2019 είχε 25000 συμμετοχές και οι εγγραφές ολοκληρώθηκαν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα!
Πάμε όμως να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και να δούμε πως κύλησε και αγωνιστικά για εμένα το πρώτο αυτό εξάμηνο του 2025.
Το 2024 είχε κλείσει για μένα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με βρήκε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, αφού αρχές Δεκεμβρίου ολοκλήρωσα τον Μαραθώνιο της Βαλένθια σε χρόνο 03:06 που αποτελούσε και αποτελεί ακόμα προσωπικό ρεκόρ.
Έκανα τέλη Δεκεμβρίου τα καθιερωμένα για την εποχή εργομετρικά και έθεσα τους στόχους μου για το 2025. Το σίγουρο ήταν ότι στο πρώτο εξάμηνο του νέου έτους θα πήγαινα τον Ιούνιο στη Ν. Αφρική και αρχές Μαΐου στον Μαραθώνιο της Πράγας εκεί όπου ευελπιστούσα να κάνω και χρόνο κάτω από 3 ώρες. Αυτοί ήταν οι 2 σίγουροι αγωνιστικοί μου στόχοι για το 2025.
Πριν από τον Μαραθώνιο της Πράγας έτρεξα έναν ημιμαραθώνιο στην Κατερίνη στις αρχές Μαρτίου όπου έκανα προσωπικό ρεκόρ με χρόνο 1:28, τον Μαραθώνιο της Θεσσαλονίκης στις 06 Απριλίου όπου μπορώ να πω ότι δεν τα πήγα ιδιαίτερα καλά, αφού έκανα χρόνο 03:13 και μάλιστα στο 2ο μισό ένιωθα ιδιαίτερα κουρασμένος, ενώ η ίδια κούραση εμφανίστηκε τελικά και στην Πράγα όπου με 03:19 τελικά, έμεινα πολύ έξω από τις προσδοκίες μου. Σε αυτόν τον αγώνα μάλιστα με προβλημάτισε ιδιαίτερα η πολύ κούραση που είχα σε όλη τη διάρκεια του αγώνα και δεν με άφησε καθόλου να χαρώ τον αγώνα, αλλά έμεινα και πολύ εκτός των στόχων μου.
Το κλίμα όμως τελικά αντιστράφηκε, αφού 3 εβδομάδες μετά και με αρκετή ξεκούραση, χωρίς να είναι ο αγώνας στον αρχικό μου σχεδιασμό έτρεξα στην Ρουμανία έναν 6 ώρο αγώνα, εκεί όπου πραγματικά πετούσα, κάνοντας σε 6 ώρες 68 χιλιόμετρα με μέσο ρυθμό 05:17 λ/χλμ, με 5η θέση γενικής και 1η θέση στην ηλικιακή μου κατηγορία. Πραγματικά αυτός ο αγώνας μου ανέβασε λιγάκι και το ηθικό και με γέμισε αυτοπεποίθηση για τον πιο δύσκολο αγώνα που ερχόταν, αυτός των 89,98 χιλιομέτρων της Ν. Αφρικής.
Στην Ρουμανία έτρεξα παρέα με τον δρομικό μου αδερφό τον Τάσο Καραγιαννίδη, τον οποίο αρχικά έλεγα να τον επισκεφθώ στην Τιμισοάρα απλά για βόλτα, αλλά εν τέλει και επειδή θα έτρεχε και αυτός τον αγώνα των 6 ωρών είπα μιας και θα είμαι εκεί να τον τρέξουμε παρέα και τελικά καλά έκανα αφού και καλά πήγε ο αγώνας αλλά περάσαμε και υπέροχα!
Οι μέρες κυλούσαν και τελικά έφτασε η 5η Ιουνίου, η ημέρα όπου θα ξεκινούσε το μεγάλο ταξίδι για τη Ν. Αφρική. Αυτή τη φορά όμως δεν θα πήγαινα μόνος μου, αλλά θα είχα παρέα μαζί μου τόσο στον αγώνα αλλά και στο ταξίδι τον φίλο μου Τάσο Καραγιαννίδη που είχαμε τρέξει και μαζί πρόσφατα στον 6ωρο αγώνα της Τιμισοάρας, αλλά μαζί μας θα έρχονταν και οι γυναίκες μας, ενώ προσθήκη σε αυτό το ταξίδι αυτή τη φορά βάλαμε και το Κέϊπ Τάουν όπου θα πηγαίναμε ακριβώς μετά τον αγώνα.
Έτσι την Πέμπτη 5 Ιουνίου εγώ το πρωί δούλευα κανονικά στο εξωτερικό, οπότε με το πέρας της δουλειάς μου και με το ανάλογο άγχος φυσικά για άλλη μια φορά έφυγα αμέσως για Ελλάδα οδικώς, γρήγορα στο σπίτι να πάρω την βαλίτσα με τα πράγματα και αμέσως αεροδρόμιο όπου 9.30 το βράδυ ήταν η πτήση για Ντέρμπαν μέσω Κωνσταντινούπολης και Γιοχάνεσμπουργκ, Στην Κωνσταντινούπολη θα περιμέναμε κανά 3ωρο την επόμενη μεγάλη πτήση των 9 ωρών, ενώ μετά στο Γιοχάνεσμπουργκ έπρεπε να περιμένουμε μέσα στο αεροπλάνο κανά δίωρο περίπου. Συνολικά το όλο ταξίδι από την στιγμή που θα φύγεις από το σπίτι μέχρι να φτάσεις στο ξενοδοχείο στο Ντέρμπαν διαρκεί περίπου 19 ώρες, οπότε με την διαφορά της ώρας και όλες αυτές τις αναμονές θα ήμουνα στο Ντέρμπαν περίπου στις 2 το μεσημέρι της Παρασκευής. Αν πάλι βάλετε ότι πριν για εμένα υπήρχε και ένα ακόμα οδικό ταξίδι 4ων ωρών, καταλαβαίνετε για τι κούραση μιλάμε, αφού θα έκλεινα ακριβώς ένα 24ωρο σε μετακινήσεις! Με το που φτάσαμε στο Ντέρμπαν και επειδή είχαμε βαλίτσες, πρώτα πήγαμε στο ξενοδοχείο και μετά πήγαμε στην έκθεση του αγώνα για να παραλάβουμε τα νούμερα και να δούμε και δρομικά προϊόντα. Το είχα πει και πέρσι, αλλά θα το επαναλάβω πως η σακούλα του αγώνα ήταν η πιο πλούσια σακούλα που πήρα ποτέ σε οποιοδήποτε αγώνα έχω τρέξει. Είχε το μπλουζάκι του αγώνα το οποίο ήταν υπέροχο. Είχε μία μπαντάνα, εντυπωσιακές δρομικές κάλτσες του αγώνα με εκτύπωση παντού, πολύ καλής ποιότητας καπελάκι του αγώνα, ένα τζελάκι, ένα αναψυκτικό, μία κρέμα, ένα σαμπουάν, ένα αποσμητικό, ένα μπουκαλάκι νερό, ένα σακουλάκι ρύζι, και δύο σακουλάκια βρόμης.
Η EXPO ήταν αντάξια του ονόματος του αγώνα. Είχε πολλούς εκθέτες με πολλά δρομικά προϊόντα και πάρα πολύ κόσμο! Εκεί στην EXPO αρχίσαμε να μπαίνουμε και σε mood αγώνα, αφού έβλεπα πλέον εκατοντάδες δρομείς από κάθε γωνιά του κόσμου. Το ίδιο συνάντησα και στο αεροδρόμιο, με τους τελευταίους αθλητές και ειδικά από τις υπόλοιπες Αφρικανικές χώρες να έρχονται στο Ντέρμπαν, ενώ και οι ελεγκτές στο αεροδρόμιο που ήταν ευγενέστατοι με ρώτησαν αν ήρθα για τον αγώνα και μου ευχήθηκαν και καλή επιτυχία.
Σάββατο 7 Ιουνίου – Ντέρμπαν
Ήταν από εκείνες τις ημέρες που τις φυλάς βαθιά μέσα σου. Που όταν τις ανακαλείς στη μνήμη σου, δεν ξέρεις αν τις έζησες στ’ αλήθεια ή αν τις είδες σε κάποιο όνειρο.
Ήταν μία από τις πιο υπέροχες δρομικές στιγμές της ζωής μου. Και ειλικρινά, ό,τι κι αν σας πω, θα είναι λίγο και πολύ δύσκολα μάλιστα περιγράφεται. Όσοι μπείτε στο Instagram του Podcast θα δείτε πολλά βιντεάκια από εκείνη την ημέρα και θα καταλάβετε τι ακριβώς θέλω να πω.
Ακόμη και πριν χαράξει, καθώς ξυπνούσα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, μπορούσα να ακούσω τον ήχο της ζωής που κυλούσε απ’ έξω. Φωνές, βήματα, τραγούδια, ρυθμοί – ένας ολόκληρος κόσμος δρομέων που ξεκινούσε να ζεσταίνει σώμα και ψυχή στην παραλία του Ντέρμπαν. Δεν τους έβλεπα, αλλά τους άκουγα και τους ένιωθα. Ανυπομονούσα να βγω έξω!
Γύρω στις 7:30 βγήκα και εγώ, μαζί με τον φίλο μου τον Τάσο, για ένα χαλαρό τρέξιμο – υποτίθεται μισής ώρας. Μα τι ειρωνεία… Δεν υπήρχε καμία περίπτωση να διαρκέσει μόνο τόσο, αφού εν τέλει κάτσαμε έξω συνολικά κανά δίωρο. Γιατί αυτό που αντικρίσαμε μας μάγεψε. Μας παρέσυρε. Και τελικά, δεν τρέχαμε. Χορεύαμε, γελούσαμε, ζούσαμε.
Χιλιάδες δρομείς από κάθε γωνιά του κόσμου κατέκλυζαν την παραλιακή ζώνη. Άλλοι ντυμένοι με τα χρώματα της πατρίδας τους, άλλοι με τις φανέλες των ομάδων τους. Άλλοι με τύμπανα, σημαίες, σφυρίχτρες. Άλλοι τραγουδούσαν δυνατά, χτυπούσαν παλαμάκια, φώναζαν συνθήματα.
Έμοιαζε με καρναβάλι, με πανηγύρι, με δρομική τελετή. Όμως ήταν κάτι πολύ παραπάνω: ήταν μια γιορτή ζωής, μια τελετουργία πριν από τη μάχη, ένας φόρος τιμής στο τρέξιμο και στη χαρά του να ανήκεις. Οι εικόνες μαγικές, ανεπανάληπτες που έκοβαν την ανάσα.
Δεν ήξερες πού να κοιτάξεις.
Ποτάμια δρομέων που κινούνταν σαν χορογραφημένα κύματα.
Χρώματα, σημαίες, ρυθμός, παλμός, ενέργεια.
Δεν μπορούσες να μη νιώσεις μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου. Δεν μπορούσες να μη συγκινηθείς.
Πραγματικά δεν σταμάτησα να τραβάω βίντεο και φωτογραφίες, αφού κάτι τέτοιο παρόμοιο δεν είχα ξαναδεί στην ζωή μου.
Πέρσι, είχα χάσει αυτή τη στιγμή – είχα φτάσει αργά και δεν πρόλαβα να τη ζήσω. Φέτος, όμως, είχα την ευκαιρία να γίνω μέρος της. Και το ίδιο και ο Τάσος. Και σας το λέω με βεβαιότητα:
Ακόμα και να μην τρέξεις ποτέ τον Comrades, μόνο γι’ αυτή τη στιγμή αξίζει να βρεθείς στο Ντέρμπαν το πρωινό του Σαββάτου.
Θα φύγεις γεμάτος εικόνες, συναισθήματα, ανθρώπους, χαμόγελα. Και μια σκέψη θα σε κυνηγάει:
«Μήπως να έρθω και του χρόνου;»
Το υπόλοιπο του Σαββάτου επισκεφθήκαμε κάποια από τα λιγοστά αξιοθέατα της πόλης του Ντέρμπαν και συνεχίσαμε με κάποιες βόλτες και καφέδες στην πανέμορφη παραλία της πόλης. Γενικά στη Ν. Αφρική θέλει προσοχή λόγω της υψηλής εγκληματικότητας, οπότε όλες οι κινήσεις έπρεπε να γίνονται σε κεντρικούς δρόμους και μόνο υπό το φως της ημέρας, αφού λόγω του ότι ήτανε χειμώνας νύχτωνε και νωρίς. Έτσι λίγο πριν βραδιάσει κατά τις 17:30 το απόγευμα μαζευτήκαμε στο ξενοδοχείο για να ξεκουραστούμε κιόλας για τον μεγάλο αγώνα της Κυριακής. Νωρίς για ύπνο, περίπου στις 20:00, αφού θα έπρεπε να ξυπνήσουμε κατά τη 1:00 τα ξημερώματα.
Ο πρώτος αγώνας Comrades διεξήχθη την Ημέρα της Αυτοκρατορίας στις 24 Μαΐου 1921 από τον βετεράνο του 1ου Παγκόσμιου Vic Clapham, όταν 34 δρομείς παρατάχθηκαν μπροστά από το Δημαρχείο του Πίτερμαριτζμπουργκ, με σκοπό να τιμήσουν τους στρατιώτες που χάθηκαν στον πόλεμο. Τερμάτισαν 16 δρομείς τότε. Πραγματοποιείται αδιάκοπα από τότε με μοναδική εξαίρεση την περίοδο του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου (1941-1945), αλλά και το 2020 και 2021 εξαιτίας του COVID-19, ενώ τα τελευταία χρόνια φιλοξενεί σταθερά περισσότερους από 20.000 δρομείς καθώς έχει πάρει μυθικές διαστάσεις.
Όπως είπαμε είναι ο παλαιότερος και πολυπληθέστερος αγώνας υπεραπόστασης στον κόσμο και για αυτό έχει τη δική του αίγλη. Ο Comrades Marathon είναι ένας αγώνας που ενώνει τις πόλεις Durban και Pietermaritzburg της Νότιας Αφρικής. Μάλιστα, όπως ξαναείπα, κάθε χρόνο η κατεύθυνση της διαδρομής αλλάζει, κι έτσι τη μία χρονιά ξεκινά από το Durban και καταλήγει στο Pietermaritzburg και την επόμενη το αντίθετο.
Φέτος, ήταν χρονιά “down” καθώς ο αγώνας ξεκίνησε από το Pietermaritzburg και είχε απόσταση 89,98 χιλιόμετρα, αφού σε αντίθετη περίπτωση η απόσταση είναι 87,7 χιλιόμετρα (“down”). Μάλιστα, για αυτόν τον λόγο οι διοργανωτές κρατούν ξεχωριστά ρεκόρ για τις “Up” και “Down” διοργανώσεις. Φέτος όμως μια ακόμα ιδιαιτερότητα είναι ότι η διαδρομή αυξήθηκε λιγάκι αφού άλλαξε το σημείο του τερματισμού οπότε για πρώτη φορά θα ήταν απόστασης 89,98 χιλιομέτρων. Πέρσι που είχα τρέξει την Up διαδρομή έκανα περίπου 86 χιλιόμετρα, ενώ φέτος περίπου 90.
Γραμμή εκκίνησης: Pietermaritzburg City Hall
Γραμμή τερματισμού: Street finish outside Durban’s People’s Park
Στην διαδρομή υπάρχει όριο τερματισμού στις 12 ώρες και στη διαδρομή υπάρχουν πέντε σημεία ελέγχου (checkpoint) τα οποία πρέπει όλοι να περάσουν σε συγκεκριμένο χρόνο, διαφορετικά βγαίνουν εκτός. Με τα σημεία ελέγχου δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα, αφού με βάση το αγωνιστικό μου πλάνο και αν όλα βαίνανε καλώς δεν θα είχα πουθενά κανένα θέμα. Για τους περισσότερους δρομείς όμως τα σημεία αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά.
Στον Comrades Marathon ισχύουν διαφορετικοί κανόνες και στην απονομή των μεταλλίων. Έτσι, οι 10 πρώτοι κατακτούν ένα χρυσό μετάλλιο, όσοι τερματίσουν από την 11η θέση έως τις 6 ώρες κερδίζουν ένα ασημένιο μετάλλιο με χρυσό περίβλημα, ασημένιο όσοι τερματίσουν ανάμεσα στις 6 και τις 7:30 ώρες, χάλκινο με ασημένιο περίβλημα αυτοί που θα περάσουν τη γραμμή του τερματισμού από τις 7:30 έως τις 9 ώρες, από τιτάνιο αυτοί που θα τερματίσουν από τις 9 ως τις 10 ώρες και χάλκινο αυτοί από τις 10 έως τις 11:00 ώρες. Τέλος, οι υπόλοιποι από τις 11 έως τις 12 ώρες λαμβάνουν ένα διαφορετικό μετάλλιο. Μέχρι σήμερα πάνω από 300.000 δρομείς έχουν ολοκληρώσει τον αγώνα αυτόν.
Στον αγώνα, ένας δρομέας που ολοκλήρωσε επιτυχώς εννέα μαραθωνίους φοράει έναν κίτρινο αριθμό, ενώ εκείνοι που ολοκλήρωσαν δέκα αγώνες φορούν έναν πράσινο αριθμό, το οποίο δίνεται μόνιμα στον δρομέα για όλους τους μελλοντικούς αγώνες. Οι δρομείς που τρέχουν τον 20ο, τον 30ο και τον 40ο αγώνα τους έχουν επίσης κίτρινους αριθμούς – διαφορετικά μορφοποιημένα σε διαφορετικά έτη.
Η διαδρομή Comrades είναι στην περιφέρεια Κουαζούλου-Νατάλ στη Νότια Αφρική και περνάει μέσα από την κοιλάδα των χιλίων λόφων με το σετ των 5 μεγάλων λόφων (Big Five Hills) με την σειρά για την down διαδρομή είναι το Polly Shortts, το Inchanga, το Botha’s Hill, το Fields Hill και το Cowies Hill. Το υψηλότερο σημείο της διαδρομής είναι στα 870 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Συνολικά έχει 47 σταθμούς ανεφοδιασμού, που σημαίνει κάπου ανά 2 χιλιόμετρα και λιγότερο. Βασικό στοιχείο που χρειάζεται για το πλάνο της τροφοδοσίας. Σε κάθε σταθμό θα είχε σακουλάκια νερού, ενεργειακά ποτά σε σακουλάκια, κοκα-κόλα, βραστές πατάτες, πορτοκάλια και μπανάνες. Στην ουσία αν εκμεταλλευτείς τους σταθμούς δεν χρειάζεται να κουβαλάς τίποτα μαζί σου.
Η διαδρομή είναι πλούσια σε ιστορία – τον 19ο αιώνα, ο βρετανικός στρατός, οι Μπόερ και οι Ζουλού συγκρούστηκαν σε μια σειρά από αιματηρές αναμετρήσεις στους πέντε λόφους.
Φέτος το 2025 έγινε η 49η έκδοση της Down διαδρομής και η 98η έκδοση συνολικά του Comrades Marathon.
Φέτος το 2025 είχαμε και μία σημαντική αλλαγή. Για πρώτη φορά στην ιστορία και λόγω του μεγάλου αριθμού των συμμετοχών, αφού υπολογίζονταν περίπου 22.000 δρομείς στην εκκίνηση είχαμε δύο εκκινήσεις. Το πρώτο γκρουπ, το μωβ, στο οποίο ήμουνα και εγώ είχε αναχώρηση στις 05:45 το πρωί και το δεύτερο γκρουπ, το πορτοκαλί δεκαπέντε λεπτά μετά. Χρόνος λήξης του αγώνα οι 12 ώρες και στα δύο γκρουπ, αφού το πρώτο γκρουπ θα έχει λήξη αγώνα στις 17:45 και το δεύτερο στις 18:00. Θα υπάρχουν δυο ρολόγια στο τέλος. Σαν να είναι στην ουσία δύο διαφορετικοί αγώνες.
Η αναγνώριση στην γραμμή του τερματισμού γίνεται με το χρώμα του νούμερου που έχεις και έτσι ο κάθε δρομέας ανάλογα με το χρώμα που είναι τερματίζει και σε διαφορετικό σημείο.
Ο αγώνας είναι μεγάλης σημασίας στη Νότια Αφρική, με ολόκληρο το γεγονός να μεταδίδεται για 12 ώρες συνεχόμενα στην εθνική τηλεόραση.
Όσον αφορά τον καιρό, από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο έχουνε χειμώνα, βέβαια με υψηλές θερμοκρασίες. Στο Κέιπ Τάουν που είναι νοτιοδυτικά οι θερμοκρασίες παίζουν ανάμεσα σε 14 και 19 βαθμούς. Στο Ντέρμπαν που είναι από την ανατολική πλευρά, από την πλευρά του Ινδικού Ωκεανού οι θερμοκρασίες τον Ιούνιο είναι κατά μέσο όρο από 11 ως 27 βαθμούς. Εδώ ο πιο ζεστός μήνας είναι ο Φεβρουάριος και ο πιο κρύος ο Ιούλιος. Γενικά περίμενα τις θερμοκρασίες να είναι ανεκτές, αν και στην εκκίνηση του αγώνα που ήταν στο Pietermaritzburg έκανε κάποια ψυχρούλα στις 5 το πρωί με την θερμοκρασία να είναι 10 βαθμούς. Η συνέχεια όμως αποδείχτηκε ιδιαίτερη ζεστή, αφού οι θερμοκρασίες στην διάρκεια του αγώνα έφτασαν τους 32 βαθμούς.
Το ξενοδοχείο στο οποίο διέμενα και επειδή ήταν πλήρες από δρομείς που φυσικά ήρθαν για τον ίδιο λόγο, με ενημέρωσαν πως θα μας σέρβιραν πρωινό από τη 01:00 μέχρι τις 03:00 το πρωί. Ξύπνησα στη 1 το πρωί, πήγα τουαλέτα και ετοιμάστηκα για τον αγώνα, ενώ πήρα μαζί μου και ένα αντιανεμικό για το κρύο πρωινό στο Πιτερμάριτζμπουργκ. Βρεθήκαμε στο πρωινό μαζί με τον Τάσο περίπου στις 01:30 το πρωί, εκεί που ήταν μαζεμένοι άλλοι πόσοι δρομείς. Μπορούσα να διακρίνω πολλές χώρες, αλλά περισσότερο Αφρικανικές και φυσικά για άλλη μια φορά προσπαθούσα να παρατηρήσω τις σιλουέτες των δρομέων αλλά και τι έτρωγε ο καθένας. Για άλλη μια φορά λοιπόν είδα να τρώνε από λουκάνικα, ομελέτες, φασόλια, φρούτα, γιαούρτια και γενικά ότι μπορείτε να φανταστείτε. Εγώ πιστός στο δικό μου πρωτόκολλο έφαγα 2 φέτες ψωμί με μέλι, μία μπανάνα και λίγο πορτοκάλι και σιγά-σιγά με τον Τάσο πήγαμε στα λεωφορεία που είχαν αναχώρηση για την εκκίνηση του αγώνα ακριβώς έξω από το ξενοδοχείο μας. Μαζί μου θα είχα και μια ενεργειακή μπάρα που θα έτρωγα καμιά ώρα πριν την έναρξη του αγώνα.
Οι ουρές για τα λεωφορεία μεγάλες, αλλά υπήρχε μια σχετικά καλή ροή, οπότε σε πολύ λίγο βρεθήκαμε στις θέσεις μας και αναχωρήσαμε για το ταξίδι των 90 χιλιομέτρων προς την εκκίνηση του αγώνα.
Στο Πιτερμάριτζμπουργκ φτάσαμε σχετικά νωρίς, κάτι που γενικά μου αρέσει να κάνω στους μεγάλους αγώνες. Στην ζωή μου γενικά μου αρέσει να κάνω τα πράγματα νωρίς και να μην τα αφήνω για τελευταία στιγμή. Δεν υπήρχε η ανάγκη να αφήσω κάποιο drop bag, αφού στον τερματισμό θα μας περίμεναν οι γυναίκες μας. Η θερμοκρασία ήταν πολύ καλή με λιγάκι προς την ψυχρούλα θα έλεγα, αφού πρέπει να ήταν κοντά στους 10 βαθμούς, οπότε το αντιανεμικό χρειάστηκε τις πρώτες ώρες.
Το να στηθείς στην γραμμή εκκίνησης αυτού του αγώνα είναι από μόνο του μοναδικό. Η ατμόσφαιρα, οι δρομείς, οι κουβέντες δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο σε όλο τον κόσμο. Το τελετουργικό που κρατάει τόσα χρόνια, σου σηκώνεται η τρίχα ακούγοντας όλο το πλήθος να τραγουδάει τον εθνικό ύμνο της χώρας, μετά το Shosholoza, μετά το Chariots of fires. Σου κόβεται η ανάσα. Εγώ δάκρυσα!
Ποτέ δεν είσαι μόνος και δεν νιώθεις μόνος σε όλο τον αγώνα. Όσο πιο σκληρός είναι ο αγώνας και όσο πιο πολύ σε ταπεινώνει τόσο πιο σπουδαίος γίνεται, τόσο πιο πολύ τον εκτιμάς……
Είναι ο αγώνας όπου καλύτερα να τερματίσεις τελευταίος παρά πρώτος. Πιο πολλά χειροκροτήματα θα πάρεις. Ο κόσμος δεν φεύγει και γίνεται ακόμα πιο πολύς στο τέλος. Ειδικά τα τελευταία 15 λεπτά είναι μοναδικά για αυτούς που θα τερματίσουν. Θα πάρουν τόσα πολλά χειροκροτήματα από όσα όλοι μαζί τα προηγούμενα λεπτά.
Εγώ ήμουν στο 1ο κύμα εκκίνησης στις 5:45, και περίπου 45 λεπτά πριν την εκκίνηση με τον Τάσο μπήκαμε μέσα στο δικό μας μπλοκ. Τα μπλοκ είχανε όλα πολύ άπλα και ήταν πολύ καλά περιφραγμένα με μόλις ένα σημείο εισόδου στο καθένα, οπότε δεν υπήρχε περίπτωση να μπει κάποιος σε διαφορετικό μπλοκ.
Σιγά-σιγά άρχιζαν να μαζεύονται οι δρομείς και το μπλοκ να γεμίζει. Εγώ θυμάμαι δεν σταμάτησα να βγάζω φωτογραφίες, να τραβάω βίντεο και να κάνω Live στο Instagram.
Ακόμα ήτανε σκοτάδι, αλλά η δυνατή μουσική, η ζωντάνια των αθλητών, τα χαμόγελα, τα πειράγματα που έβλεπα, οι δυνατοί προβολείς και τα φωτορυθμικά μας κρατούσαν σε εγρήγορση και ήταν απορίας άξιων να βλέπεις τόσους πολλούς χαρούμενους δρομείς που ξέρουν ότι θα δεινοπαθήσουν στις επόμενες ώρες τρέχοντας 90 χιλιόμετρα. Ο ενθουσιασμός όλων ήταν έκδηλος και αν μη τι άλλο σε παρέσερνε και εσένα θετικά!
5 λεπτά πριν την έναρξη, ξεκίνησε ξανά το τελετουργικό του Comrades — ίδιο, μα πάντα συγκλονιστικό. Όσες φορές κι αν το ζήσεις, πάντα θα σε διαπερνά. Το πλήθος σώπασε σχεδόν ταυτόχρονα, όταν ξεκίνησε ο Εθνικός ύμνος της Ν. Αφρικής. Αμέσως μετά ακούστηκε το «Shosholoza». Αυτό το βαθιά αφρικανικό τραγούδι εξόρυξης των Ζουλού, που σημαίνει «συνεχίστε, κινηθείτε μπροστά», έφερε έναν ανατριχιαστικό παλμό στην ατμόσφαιρα. Σαν να σε προετοίμαζε ψυχολογικά για κάτι ιερό.
Ακολούθησε το Chariots of Fire, η μελωδία του Βαγγέλη Παπαθανασίου, και το πλήθος χειροκροτούσε ρυθμικά. Ήταν εκείνο το σημείο που όλοι κοιταζόμασταν χωρίς να μιλάμε. Ήμασταν χιλιάδες δρομείς, αλλά νιώθαμε σαν ένας. Όλοι περιμέναμε το επόμενο σήμα κατατεθέν: τον πετεινό. Ο ήχος αυτός —παραδοσιακός, σχεδόν αρχέγονος— σηματοδότησε όπως κάθε χρόνο την έναρξη του αγώνα.
Και μετά, ο πυροβολισμός! Η αρχή. Ξεχυθήκαμε όλοι στους δρόμους. Ξεκινώντας από το Pietermaritzburg, αφήναμε τα υψίπεδα πίσω μας με κατεύθυνση προς το Durban, στη θάλασσα. Η Down διαδρομή είχε ξεκινήσει.
Ρίγος με διαπέρασε καθώς περνούσα τη γραμμή της εκκίνησης. Όχι μόνο από τη συγκίνηση, αλλά και από τον σεβασμό για αυτό που επρόκειτο να ζήσω. Ήξερα καλά τι με περίμενε — είχα κάνει την Up πέρσι. Ήξερα και τι σημαίνει να ξεκινάς από το Pietermaritzburg με στόχο να φτάσεις στο Durban. Όμως αυτή τη φορά, ήταν αλλιώς. Η πρόκληση δεν ήταν να ανέβω… ήταν να “κατέβω” με σύνεση. Να διαχειριστώ σωστά μια διαδρομή φαινομενικά πιο εύκολη, αλλά εξίσου επικίνδυνη. Τα γόνατα, οι τετρακέφαλοι, η υπομονή, όλα θα δοκιμάζονταν αλλιώς.
Αλλά μέσα μου ήμουν ήρεμος. Είχα αφήσει πίσω το άγχος, την ένταση των ημερών, την αβεβαιότητα του ταξιδιού, το βάρος της προετοιμασίας. Είχα περάσει το δύσκολο κομμάτι: να φτάσω ως εδώ, έτοιμος. Τώρα ξεκινούσε το δεύτερο μέρος του ταξιδιού μου στον Comrades. Και ήθελα να το απολαύσω. Να ζήσω κάθε μέτρο, κάθε στιγμή. Να χαθώ στη ροή των δρομέων, να γελάσω, να συγκινηθώ, να ακούσω τον παλμό της Αφρικής να χτυπά στα βήματά μας.
Ήξερα ότι ανήκα εκεί. Ήξερα ότι μπορούσα να φτάσω μέχρι τέλους. Ήθελα απλώς να το ζήσω. Το ταξίδι μου δεν ήταν μόνο τρέξιμο – ήταν μια επιστροφή στη χαρά, μια επιστροφή στον εαυτό μου. Για αυτό άλλωστε είχα ένα μεγάλο δίλημμα. Να τρέξω γρήγορα ή να πάω σιγά για να απολαύσω κάθε μέτρο, κάθε λεπτό αυτής της απόλυτης εμπειρίας;
Μία απόφαση που δεν δυσκολεύτηκα καθόλου να πάρω. Θα έτρεχα παρέα με τον φίλο μου τον Τάσο, τον δρομικό μου αδερφό, χωρίς ρολόγια, χωρίς άγχος για τον χρόνο μας. Κοινή μας θέληση ήταν να απολαύσουμε κάθε μέτρο αυτής της διαδρομής. Μιας διαδρομής μοναδικής, μιας διαδρομής 90 χιλιομέτρων που μόλις είχε ξεκινήσει.
Ο κόσμος ήταν πολύς, χιλιάδες, αλλά οι δρόμοι ήταν φαρδείς. Σε κανένα σημείο δεν ενόχλησα και δεν ενοχλήθηκα και γενικά μπορούσα να τρέχω άνετα στον ρυθμό μου.
Πάντως και στο πιο μακρινό μπλοκ να είσαι θέλεις 5 με 7 λεπτά για να φτάσεις στην αφετηρία. Όχι και τόσο μεγάλο θέμα.
Ο ενθουσιασμός από τον κόσμο και το πλήθος δεν πρέπει να σε παρασύρει στο πρώτο μισό, γιατί είναι το πιο δύσκολο στην down διαδρομή και εκεί που πρέπει να διατηρήσεις τις δυνάμεις σου και την ενέργεια σου. Μπορεί και να χρειαστεί να περπατήσεις. Όλα έχουν να κάνουν με τον αυτοέλεγχο και το πλάνο που είχες στο μυαλό σου εξ αρχής. Αν είσαι συνετός και κοντρολάρεις τον ρυθμό και το τρέξιμο σου στο πρώτο μισό, θα αποζημιωθείς στο 2ο μισό και στην κατηφόρα. Στην αρχή το μυστικό είναι να είσαι προσεκτικός, χαλαρός και να κρατήσεις τον έλεγχο.
Ο αγώνας ξεκινάει από τα 650 μέτρα υψόμετρο. Ο πρώτος από τους 5 λόφους είναι ο Polly Shorts. Έχει συνολικό μήκος 1,8 χλμ και ύψος 120 μέτρα. Ο λόφος που αποτελεί στην ανάποδη διαδρομή πραγματικό εφιάλτη τώρα είναι ένας απλός λόφος, παιχνιδάκι θα έλεγα, αφού και είναι στην αρχή του αγώνα, αλλά και η ανηφόρα του δεν είναι τόσο δύσκολη. Απεναντίας έχει ωραία και απότομη κατηφόρα και είναι ακόμα αρχή.
Σιγά-σιγά αρχίζει και να ξημερώνει και να ζεσταίνει λιγάκι.
Μετά είναι ο Little Polly Shorts και στο 23ο χιλιόμετρο είσαι στο Umlaas Road, το υψηλότερο σημείο της διαδρομής στα 830 μέτρα. Εκεί είχαμε κλείσει ήδη 2 ώρες αγώνα.
Μετά αρχίζει κατηφορίζει λιγάκι και φτάνεις στο Καμπερ νταουν όπου είναι ένας από τους μεγαλύτερους σταθμούς και έχει πολύ κόσμο έξω στους δρόμους. Μέχρι το Cato Ridge είναι σχετικά κατηφορικό.
Τα πρώτα 30 χλμ έχουν ανάβαση 390 μέτρα. Είναι το 46% του συνολικού της ανάβασης της κούρσας. Η κατάβαση είναι μέχρι εκεί 250 μέτρα. Είναι το 17% του συνολικού κατάβασης του αγώνα. Τα πρώτα 30 χλμ θα καθορίσουν τα τελευταία 30 χλμ. Το ξέρω αυτό και κάνω μαζί με τον Τάσο την ανάλογη διαχείριση δυνάμεων. Είναι νωρίς, είμαστε και οι δύο πολύ καλά, η θερμοκρασία είναι ακόμα σε ανεχτά επίπεδα και με τον Τάσο έχουμε κρατήσει έναν πολύ καλό ρυθμό που μας επιτρέπει να τραβάμε βίντεο, να μιλάμε και να ασχολούμαστε και με τον κόσμο.
Στην ουσία έχουμε κλείσει εδώ το 1/3 της απόστασης. Ακολουθεί το δεύτερο κομμάτι των υπόλοιπων 30 χιλιομέτρων.
Εδώ είναι θα έλεγα ναι μεν το πιο σταθερό κομμάτι της διαδρομής, αφού κινείται κοντά στα 700 μέτρα υψόμετρο αλλά με πολλά και έντονα σκαμπανεβάσματα. Στο δεύτερο κομμάτι των 30 χιλιομέτρων έχει συνολικά 350 μέτρα ανάβαση που είναι το 41% της συνολικής ανάβασης και 480 μέτρα κατάβασης που είναι το 33% της συνολικής καταβασης.
7 χλμ λοιπόν μετά το Cato Ridge είναι το σχολείο Ετεμπένι Ethembeni («Τόπος της Ελπίδας») με κινητικά προβλήματα ανάπηρα παιδιά και ΑΜΕΑ που κάθονται είτε κάτω στο έδαφος, είτε πάνω στα αναπηρικά καρότσια τους, είτε με μπαστούνια και πατερίτσες και βρίσκονται στο δρόμο για να χαιρετήσουν τους δρομείς. Κανένας δρομέας, όσο κουρασμένος κι αν είναι, δεν μπορεί να περάσει από εδώ χωρίς να προσέξει αυτά τα παιδιά. Κολλάω πέντε με όσα περισσότερα παιδιά μπορώ που και αυτά με την σειρά τους χαίρονταν πολύ.
Πλησιάζουμε στον 2ο λόφο από τους 5 που είναι ο Ιντσάνγκα. Μήκος διαδρομής: 2,5 χλμ
Ύψος: 140 μέτρα. Κάπου στο 40 είναι που ξεκινάει και μια πολύ μεγάλη ανηφόρα για να φτάσεις στην κορυφή του λόφου και την οποία την ακολουθεί και μια πολύ έντονη κατηφόρα, όπου καταλήγει στην πόλη Drummond που είναι και το μέσο της διαδρομής. Πραγματικά γίνεται ένας χαμός εκεί και έχει και κάμερες από την Live μετάδοση του αγώνα. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους σταθμούς τροφοδοσίας, με μπαλόνια, νερά, μουσική που έχω δει ποτέ. Είναι τουλάχιστον 200 μέτρα από την αρχή μέχρι το τέλος. Εδώ βρισκόμαστε με τον Τάσο στις 10:15 το πρωί, ήδη είμαι 4 ώρες και 30 λεπτά στον δρόμο και γενικά νιώθουμε και οι δύο σε πολύ καλή κατάσταση, αν και η θερμοκρασία πλέον έχει ανέβει αισθητά και είναι στους 27 βαθμούς.
Μετά την έντονη κατηφόρα ακολουθεί πάλι μια έντονη ανηφορική διαδρομή που στην πορεία του συναντάμε και το Άρθουρς Σιτ
Εκεί στο Arthur Seat κανονικά πρέπει να αφήσεις ένα λουλούδι (το οποίο στο δίνουν λίγα μέτρα πριν φτάσεις από την διοργάνωση) και να χαιρετήσεις λέγοντας «Καλημέρα κύριε» ή «Καλημέρα Άρθουρ» διαφορετικά λένε θα έχεις άσχημη τύχη στο δεύτερο μισό του αγώνα. Πολλοί μάλιστα κάθονται πολύ ώρα στην ουρά για να το κάνουν αυτό. Το κάθισμα του Άρθουρ φημίζεται ότι είναι το αγαπημένο σημείο ανάπαυσης για τον Άρθουρ Νιούτον, 5 φορές νικητή του Comrades Marathon. Ο θρύλος λέει ότι οι δρομείς που χαιρετούν τον Άρθουρ και τοποθετούν ένα λουλούδι στη θέση του θα απολαύσουν ένα επιτυχημένο δεύτερο μισό.
Μετά από πολλά και πάλι σκαμπανεβάσματα και πολλές ανηφοροκατηφόρες ανεβαίνουμε τον τρίτο από τους 5 λόφους, τον Botha’s Hill. Μήκος διαδρομής: 2,3 χλμ, Ύψος: 117 μέτρα.
Στην κορυφή του Botha’s Hill συναντάμε το κολλέγιο Kearnsney College, όπου δεξιά και αριστερά του δρόμου βλέπουμε τους μαθητές του κολλεγίου ντυμένους με τα ρούχα του σχολείου να ζητωκραυγάζουν και να είναι ιδιαίτερα εκδηλωτικοί.
Στο 52 χλμ είμαστε στα 775 μέτρα υψόμετρα και έχουμε κλείσει 05 ώρες και 24 λεπτά στην διαδρομή. Από εκεί ξεκινάει πλέον και το μεγαλύτερο από το κατηφορικό κομμάτι της διαδρομής. Υπάρχουν και πάλι κάποιες μεγάλες εναλλαγές σε κατηφόρα και ανηφόρα, αλλά επί τω πλείστων και μέχρι τον τερματισμό η διαδρομή είναι πλέον κατηφορική.
Η κατηφόρα του Botha’s Hill είναι πολύ έντονη κατηφορικά και με την κούραση πλέον να είναι ορατή στα πόδια, κάνει το έργο της κατάβασης αρκετά πιο δύσκολο.
Μετά αυτήν λοιπόν την έντονη κατάβαση που διαρκεί συνολικά περίπου 2 χιλιόμετρα, η διαδρομή σου επιφυλάσσει άλλη μια έκπληξη, αφού ακολουθεί καπάκι μια έντονη ανηφόρα αυτή του Heartbreak Hill όπου και φτάνεις στην κορυφή του Hillcrest.
Τα επόμενα 4 χιλιόμετρα είναι σχετικά επίπεδα προς κατηφορικά, θα έλεγα μάλιστα τα μόνα σε ολόκληρη την διαδρομή των 90 χιλιομέτρων, όπου και σε βγάζουν στην κορυφή του 4ου λόφου του Field’s Hill. Μήκος διαδρομής: 3,2 χλμ, Ύψος: 185 μέτρα. Ακριβώς από την κορυφη του Field’s Hill όπου και είσαι στα 700 μέτρα υψόμετρο, στα επόμενα 15 χιλιόμετρα κατεβαίνεις στα 320 μέτρα και φτάνεις στο 70ο χιλιόμετρο της διαδρομής, έχοντας προσπεράσει το Pinetown και τον 5ο λόφο τον Cowie’s Hill με μήκος διαδρομής: 2,1 χλμ και Ύψος: 100 μέτρα.
Τα τελευταία 30 χλμ δηλαδή από το 60 μέχρι το 90 έχουν ανάβαση 115 μέτρα που είναι το 13% του συνολικού της κούρσας και κατάβαση 716 μέτρα που είναι το 50% του συνολικού της κατάβασης τη κούρσας.
Η θερμοκρασία έχει ανέβει αισθητά και έχει φτάσει σε εκείνο το σημείο τους 30 βαθμούς κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη την συνολική μας προσπάθεια. Η δίψα ήταν μεγάλη και προσπαθούσα να την διαχειριστώ όσο καλύτερα γινόταν, αφού ναι μεν διψούσα αρκετά, αλλά και πάλι δεν έκανε να πίνω ανεξέλεγκτα νερό, αφού αυτό θα δημιουργούσε άλλα προβλήματα.
Συνολικά στον αγώνα πήρα κάμποσα salt stick, 6 τζελάκια εναλλάξ καφεΐνη και κανονικά και ότι έτρωγα και από τους σταθμούς.
Γενικά ανέφερα και στην αρχή πως ο αγώνας είχε συνολικά 47 σταθμούς τροφοδοσίας, ενώ ενδιάμεσα και σε όλη την διάρκεια της διαδρομής οι ντόπιοι είχαν δικούς τους αυτοσχέδιους σταθμούς τροφοδοσίας με πολλά γλυκά και αλμυρά και ότι μπορείτε να φανταστείτε.
Ομολογώ ότι αυτό που μου άρεσε πάρα πολύ ήταν οι βραστές πατάτες με αλάτι. Δεν έχανα την ευκαιρία να τρώω κάθε φορά από λίγο, ενώ συμπλήρωνα πολλές φορές και με μπανάνες, πορτοκάλια και κάποια κρακεράκια.
Η μεγαλύτερη καινοτομία όμως στους σταθμούς και που μου άρεσε αφάνταστα ήταν τα νερά και τα ισοτονικά. Ισοτονικά είχαν σε δύο γεύσεις και μαζί με τα νερά ήταν όλα μέσα σε σακουλάκια. Ναι τα νερά τα είχαν σε σακουλάκια και σε όλους μα όλους τους σταθμούς ότι και να έπαιρνες ήταν παγωμένο. Το νερό στα σακουλάκια ήταν απόλαυση και ότι καλύτερο είχα πιει ποτέ σε αγώνα! Άλλο να σας το περιγράφω και άλλο να το βλέπεις και να το πίνεις. Καλύτερο ακόμα και από μπουκαλάκια, αφού μπορούσες να πάρεις σε κάθε σταθμό 3 και 4 σακουλάκια μαζί και να μην σε ενοχλούνε καθόλου στο κουβάλημα. Εγώ ένα το έπινα, άλλα δύο τα έριχνα στον σβέρκο και το κεφάλι και το τέταρτο καμιά φορά που έπαιρνα απλά το έβαζα στο στόμα για να με ξεδιψάει και μετά το έφτυνα.
Επίσης όλοι και οι 47 σταθμοί τροφοδοσίας ήταν ο καθένας μια μεγάλη μουσική σκηνή με δυνατή μουσική, φοβερό παλμό, πολλούς εθελοντές και εκατοντάδες χαμογελαστούς και γεμάτους ένταση θεατές!
Από το 73ο χιλιόμετρο και μετά η διαδρομή συνέχιζε να είναι κατηφορική, η κούραση όμως ήταν μεγάλη και την έκανε ακόμα μεγαλύτερη η υψηλή θερμοκρασία και η έντονη αίσθηση δίψας που είχα.
Ήξερα όμως ότι πλησιάζω στον τερματισμό παρόλο που εκείνα τα τελευταία 13 χιλιόμετρα δεν περνούσαν με τίποτα. Ήταν ίσως και τα πιο δύσκολα σε όλο τον αγώνα, αφού περνούσαν βασανιστικά αργά. Ήξερα όμως ότι είναι στο χέρι μου να τερματίσω. Δεν φοβήθηκα ούτε στιγμή σε όλον τον αγώνα για το αντίθετο. Από μακριά ξεπρόβαλε το Ντέρμπαν και πλέον με τις πρώτες εικόνες της πόλης θεώρησα ότι ο αγώνας κάπου εκεί είχε τελειώσει. Σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά πράγματα που σου αλλάζει στην κυριολεξία την ψυχολογία είναι όταν δεις σε όποια απόσταση και να είναι αυτό, τον τερματισμό του αγώνα. Για μένα είναι ένα από τα σημεία κλειδιά σε κάθε αγώνα.
Και κάπως έτσι, μέσα από χιλιόμετρα κατηφόρας, ιδρώτα, σκέψεων και δακρύων, έφτανα στα τελευταία μέτρα. Οι φωνές του κόσμου, οι κραυγές ενθάρρυνσης, οι ήχοι από το People’s Park άρχισαν να δυναμώνουν. Δεν ήταν απλώς ο τερματισμός ενός αγώνα — ήταν ο τερματισμός ενός ολόκληρου ταξιδιού.
Η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά, όχι από κούραση — αυτή είχε πάψει να με νοιάζει. Χτυπούσε από συγκίνηση, από περηφάνια, από μια βαθιά, σχεδόν ιερή αίσθηση ολοκλήρωσης. Είχα φτάσει. Είχα φτάσει στο σημείο όπου όλα αποκτούν νόημα. Είχα διανύσει κάθε μέτρο, κάθε σκέψη, κάθε πόνο. Όλες οι προπονήσεις, οι αγωνίες, οι θυσίες, οι ώρες μοναξιάς στον δρόμο. Όλα είχαν γραφτεί για να με οδηγήσουν εδώ, σε αυτή τη στιγμή.
Έβγαλα τη σημαία. Την είχα μαζί μου από την αρχή — όχι απλώς στην τσέπη, αλλά μέσα στην καρδιά μου. Ψηλά, στον αέρα, να τη δουν όλοι. Να φαίνεται ότι ένας Έλληνας ήρθε, έτρεξε, άντεξε και τερμάτισε.. Κι ήρθα από την άλλη άκρη του κόσμου για να τιμήσω έναν αγώνα-θρύλο και να γράψω τη δική μου ιστορία μέσα του.
Ο κόσμος στις άκρες του δρόμου ζητωκραύγαζε. Κάποιοι αναγνώρισαν τη σημαία και με φώναζαν: “Go Greece!”, “Come on Greece!”. Κι εγώ ένιωθα περήφανος. Όχι γιατί ξεχώρισα — αλλά γιατί εκπροσώπησα κάτι μεγαλύτερο από εμένα. Τον τόπο μου. Την πορεία μου. Τον εαυτό μου.
Μπαίνω στο στάδιο. Το πλήθος παραληρεί. Νιώθω σαν να τρέχω μόνος μου, με όλο το στάδιο να περιμένει μόνο εμένα. Τελευταία μέτρα. Ανατριχίλα. Σφίγγω τη σημαία. Σφίγγω τις γροθιές. Και με ένα χαμόγελο και δάκρυα μαζί, περνάω τη γραμμή του τερματισμού.
Είχα τα καταφέρει! Ήμουν πλέον δύο φορές Comrades Finisher. Με τελικό χρόνο 9 ώρες και 25 λεπτά και με μέσο ρυθμό 6:17. Είχα πάρει το δικό μου Back-to-Back, το δικό μου προσωπικό μετάλλιο, τη δική μου δικαίωση.
Στον τερματισμό σε αντίθεση με πέρσι είχα τον άνθρωπο μου να με περιμένει. Την γυναίκα μου. Ήταν εκεί όχι μόνο για να με δει να τερματίζω, αλλά για να μοιραστεί μαζί μου τη νίκη. Τη στιγμή. Τη συγκίνηση.
Δεν ήταν απλώς ένας αγώνας 90 χιλιομέτρων. Ήταν ακόμα ένα μάθημα ζωής. Ήταν μια υπέρβαση. Ήταν μια απόδειξη. Ότι όταν δίνεις την ψυχή σου, όταν επιμένεις, όταν έχεις πίστη — τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.
Και κάπου εκεί, ανάμεσα σε χιλιάδες δρομείς, στην άλλη άκρη του κόσμου, μέσα σε ένα χάος από φωνές, χειροκροτήματα και σημαίες, ήμουν εγώ. Ένας Έλληνας που έτρεξε με την καρδιά του και τερμάτισε με την ψυχή του. Και αυτή τη φορά, δεν ήμουν μόνος.
Προχώρησα 20 μέτρα για να πάρω το μετάλλιο του αγώνα, αλλά πριν μου πρόσφεραν ένα τριαντάφυλλο και αμέσως μετά μία από τις εθελόντριες πέρασε το μετάλλιο στο λαιμό μου, το οποίο είναι και το μικρότερο μετάλλιο που πήρα ποτέ, με σχήμα όπως περίπου ένα δίευρω.
Εδώ, στο ίδιο σημείο μετά από 3 ώρες περίπου, θα παιχτεί η πιο δραματική στιγμή του τρεξίματος. Ακριβώς στις 11 ώρες και 59 λεπτά στο ρολόι, σε μια πραγματικά ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, ο διευθυντής του αγώνα μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο θα μετρήσει αντίστροφα και θα ανακοινώσει την λήξη του αγώνα ακριβώς στις 12 ώρες. Αν μπορέσετε ψάξτε για βιντεάκια με τα τελευταία δευτερόλεπτα του αγώνα και πραγματικά θα σας πιαστεί η ψυχή με αυτά που θα δείτε. Ακριβώς και για 1 μόλις δευτερόλεπτο θα δείτε δρομείς να μην καταφέρνουν να περάσουν τον τερματισμό. Κάποιοι άλλοι λιγάκι πριν επάνω στην λήξη να τα καταφέρνουν είτε μπουσουλώντας, είτε με βοήθεια από άλλους, είτε με σπριντ, στον αντίποδα όμως κάποιοι δεν θα βρίσκονται στους τερματίσαντες, δεν θα πάρουν μετάλλιο και ας τρέχανε, ας προσπαθήσανε επί 12 ώρες! Είναι απίστευτες εικόνες!
Με βάση το ρολόι μου η μέγιστη θερμοκρασία έφτασε τους 32 βαθμούς και η χαμηλότερη τους 15 με μέση θερμοκρασία τους 25.4 βαθμούς. Συνολική άνοδος ήτανε 1221 μέτρα και συνολική κάθοδος 1861 μέτρα.
Το μεγαλύτερο μου περπάτημα ήταν 12 περίπου λεπτά σε μια έντονη ανηφόρα κάπου στο 73ο χιλιόμετρο.
Τα 2/3 των δρομέων ήταν ηλικίας από 35 μέχρι 54. 8% των δρομέων ήταν διεθνής δρομείς και οι υπόλοιποι από αφρικανικές χώρες με το μεγαλύτερο μερίδιο από τη Ν. Αφρική.
Συνολικά ξεκινήσανε τον αγώνα 20974 δρομείς. Τερματίσανε 18209 δρομείς ποσοστό 86,82%. 4973 δρομείς τρέχανε για πρώτη φορά την αγώνα εκ των οποίων τερματίσανε οι 4258.
Με τον τερματισμό οδηγήθηκα με τους υπόλοιπους διεθνείς δρομείς σε έναν ειδικό χώρο όπου μόνο οι ξένοι δρομείς είχαν δικαίωμα να περάσουν και μας έδιναν με βάση ένα βραχιολάκι που φορούσαμε, από δύο υγρά (μπύρα, αναψυκτικό ή νερό) και ένα σάντουιτς.
Το βράδυ σε παρακείμενο εστιατόριο μαζί με τον Τάσο και τις γυναίκες μας το γιορτάσαμε περιγράφοντας την εμπειρία μας από τον αγώνα, τρώγοντας μια ωραία μπριζόλα σε συνδυασμό με μια παγωμένη μπύρα.
Την επόμενη μέρα την Δευτέρα στο Ντέρμπαν έβρεχε, ενώ το ταξίδι μας για ακόμα 3 μέρες συνεχίστηκε στο Cape Town, μια πανέμορφη πόλη που συνιστώ σε όλους να την επισκεφθείτε, με ωραία τοπία, ωραίο φαγητό και πολλά πράγματα γενικά για να κάνετε.
Σε όλη την διάρκεια της παραμονής μου εκεί δεν δυσκολεύτηκα καθόλου με την επικοινωνία αφού όλοι μιλούσαν αγγλικά.
Η χρήση της πιστωτικής κάρτας γινόταν παντού, ακόμη και σε πλανόδιους πωλητές.
Έχουν ταξί Umber οπότε το να καλέσεις ταξί, αλλά και για ασφάλεια είναι ότι καλύτερο.
Το ταξί από και προς το αεροδρόμιο είναι κάπου μισή ώρα και κοστίζει 12 με 15 ευρώ.
Ο Comrades Marathon είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένας αγώνας. Είναι ένα ταξίδι ψυχής. Ένα πέρασμα. Ένα τελετουργικό που σε αλλάζει. Δεν ξέρω αν έτρεξα τον Comrades ή αν ο Comrades έτρεξε μέσα μου, κάνοντας κομμάτια όλα όσα νόμιζα ότι ήξερα για το τρέξιμο, για την αντοχή, για τον εαυτό μου.
Φέτος, γύρισα εκεί. Ξαναβρέθηκα ανάμεσα σε χιλιάδες δρομείς, σε εκείνη τη μαγική Νότια Αφρική, όπου το τρέξιμο δεν είναι χόμπι, αλλά τελετή. Και παρόλο που ήξερα τι με περιμένει, κάθε στιγμή ήταν ξανά καινούργια, πιο βαθιά, πιο αληθινή. Ο φετινός Comrades με γονάτισε. Με λύγισε. Αλλά με έχτισε ξανά. Ένιωσα τα πόδια μου βαριά, αλλά την ψυχή μου πιο ελαφριά από ποτέ.
Δεν ήταν μόνο τα χιλιόμετρα. Ήταν τα βλέμματα. Τα χαμόγελα. Τα τραγούδια. Ήταν οι άνθρωποι που στέκονταν στην άκρη του δρόμου για να σου δώσουν νερό, κουράγιο, ένα άγγιγμα στον ώμο, ένα βλέμμα που έλεγε: “σε βλέπω, είσαι ήρωας.”
Έτρεξα δίπλα σε άντρες και γυναίκες που είχαν γράψει ιστορία στον αγώνα αυτό. Είδα σώματα κουρασμένα αλλά πρόσωπα φωτεινά. Άκουσα καρδιές να χτυπούν πιο δυνατά κι από τα τύμπανα. Και είδα για ακόμα μια φορά, πως το τρέξιμο είναι η πιο ανθρώπινη πράξη. Όταν τρέχουμε, δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε. Είμαστε όλοι εκτεθειμένοι, ιδρωμένοι, κουρασμένοι, αλλά αληθινοί.
Δεν έχει σημασία από ποια χώρα είσαι, πόσο γρήγορα τρέχεις, τι δουλειά κάνεις, τι έχεις καταφέρει στη ζωή. Εκεί, στο δρόμο των 90 χιλιομέτρων, είμαστε όλοι ίδιοι. Δρομείς, άνθρωποι, ψυχές που παλεύουν να φτάσουν ένα τέρμα. Και τελικά, αυτό δεν είναι και η ζωή; Να προσπαθείς κάθε μέρα να φτάσεις ένα “τερματισμό”, όποιος κι αν είναι αυτός;
Και να σας πω την αλήθεια; Δεν υπάρχει πιο δυνατή αίσθηση από το να φτάνεις στο τέλος και να ξέρεις πως πάλεψες. Πως δεν τα παράτησες. Πως νίκησες τον εαυτό σου. Όχι γιατί έτρεξες γρήγορα. Αλλά γιατί δεν λύγισες. Γιατί τίμησες την απόσταση. Γιατί, ακόμα κι όταν πονούσες, χαμογέλασες.
Ο Comrades Marathon δεν είναι απλώς ένας σταθμός. Είναι καθρέφτης. Σου δείχνει ποιος είσαι όταν όλα τα άλλα φεύγουν. Και ναι, σου μαθαίνει πως ό,τι αξίζει στη ζωή, πονάει. Αλλά αξίζει.
The Ultimate Human Race. Έτσι τον διαφημίζουν. Και δεν έχουν καθόλου άδικο.
Γιατί ο Comrades Marathon δεν είναι για λίγους. Δεν είναι για τους γρήγορους. Ούτε για τους elite. Δεν είναι μόνο για τους σκληροτράχηλους δρομείς των υπεραποστάσεων.
Είναι για κάθε άνθρωπο που κάποια στιγμή τόλμησε να πει στον εαυτό του:
«Θέλω να δοκιμαστώ. Θέλω να ανακαλύψω μέχρι πού μπορώ να φτάσω.»
Είναι για εκείνον που μια μέρα τόλμησε να πει: “Μπορώ κι εγώ.”
Για εκείνον που έτρεξε χιλιόμετρα όχι για το ρολόι, αλλά για την ψυχή.
Δεν είναι μόνο ένας αγώνας υπεραπόστασης.
Είναι μια υπόσχεση στον εαυτό σου.
Μια γιορτή ανθρώπων που αποφάσισαν να μην σταματήσουν.
Και εκεί, κάτω από τον ήλιο της Νοτίου Αφρικής, όλοι γινόμαστε ίδιοι.
Όλοι παλεύουμε. Όλοι ιδρώνουμε. Όλοι νικάμε.»
Αυτό είναι που τον κάνει μοναδικό.
Γιατί παρότι μιλάμε για 90 χιλιόμετρα, για ώρες κάτω από τον ήλιο, για δύσκολες ανηφόρες και ακόμα πιο επίπονες κατηφόρες, το πνεύμα του αγώνα παραμένει λαϊκό, συλλογικό, ανοιχτό.
Δεν τρέχουν μόνο οι elite. Τρέχουν οι καθημερινοί άνθρωποι, οι εργαζόμενοι, οι γονείς, οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας.
Τρέχουν όσοι απλώς αγαπούν το τρέξιμο και τολμούν να ονειρευτούν κάτι «μεγαλύτερο» από τους ίδιους.
Ο Comrades δεν είναι απλώς ένας αγώνας υπεραπόστασης.
Είναι ένα παγκόσμιο κάλεσμα ψυχής, μια γιορτή θέλησης, ένα σύμβολο ανθρώπινης υπέρβασης.
Δεν μετράει μόνο τα χιλιόμετρα. Μετράει καρδιές. Και σ’ αυτό, όλοι έχουμε θέση.
Σ’ ευχαριστώ Comrades. Που με άλλαξες. Που με δίδαξες. Που με λύγισες. Και που με έκανες πιο δυνατό.
Τους αγώνες τους τρέχεις, τον Comrades Marathon τον ζεις!
Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε!
Μέχρι την επόμενη φορά, Να είμαστε καλά να είμαστε υγιείς και να κάνουμε πάντα αυτό που αγαπάμε και αυτό που μας κάνει να νιώθουμε καλά.
############
ΤΡΕΧΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΣΤΟΝ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ ΣΤΙΣ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2026
#################################
Αγορά βιβλίου “Όλα είναι δρόμος”
Δωρεάν μεταφορικά για Ελλάδα χρησιμοποιώντας τη λέξη olaeinaidromos
Όλα τα έσοδα του βιβλίου θα δοθούν σε ιατρικό εξοπλισμό στο τμήμα του Παιδοογκολογικού του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης.
#############
Τα μπλουζάκια του Podcast μπορείτε να τα βρείτε μέσα από το σάϊτ www.olaeinaidromos.gr ή από τον παρακάτω σύνδεσμο:
T-shirt – Ολα Είναι Δρόμος
Αμάνικο δρομικό μπλουζάκι – Όλα είναι δρόμος
————————-
Όλα είναι δρόμος:
Facebook Page
Instagram
https://olaeinaidromos.gr
http://georgiossavvidis.com